Cisza. Miesiące ciszy. To one pozwoliły mi wsłuchać się w to, co od lat zagłuszałam. Stojąc twarzą w twarz z irracjonalnym formatem blachy tak naprawdę każdego dnia mierzyłam się z czymś o wiele większym. Z obrazem, który nie chce zniknąć, który jest aktywny, który nieustannie wydobywa się na wierzch i poniekąd ujawnia we wszystkich twórczych realizacjach. Nie umiem wyzwolić się spod jego wpływu, nie umiem uciec od jego energii. Nieprzepracowany temat, który nie chce mnie opuścić pierwszy raz tak świadomie i oficjalnie staje się głównym powodem mojej pracy. ​Po mezzotintę sięgnęłam z premedytacją. Sposób przygotowania matrycy w przypadku tej techniki związany jest z długotrwałym procesem chwiania blachy. Powtarzalne ruchy narzędzia nacinającego matrycę, gwarantują uzyskanie najszlachetniejszej w grafice czerni. Doprowadzenie blachy do momentu, w którym z czerni można zacząć wydobywać światła wymaga jednak sporej determinacji. W przypadku niewielkiego formatu proces ten może zająć od kilku do kilkunastu godzin. Dyskomfort wynikający z wykonywania jednostajnego ruchu chwiejakiem sprawia, że zazwyczaj jednak potrzebujemy rozłożyć ten proces w czasie. Sytuacja zmienia się diametralnie kiedy zamiast charakterystycznego dla mezzotinty małego formatu, sięgamy po miedziany arkusz blachy o wymiarach 100×200 centymetrów… Praca nad matrycą bez uwzględnienia części związanej z tworzeniem obrazu zamyka się wtedy nie w kilku godzinach, a w kilku miesiącach intensywnego działania. W moim przypadku było to dokładnie 1  398 600 sekund odpowiadającym 380 godzinom pracy. Jednak w tym wypadku czas i energia włożona w przygotowanie matrycy nie sprowadzała się wyłącznie do technologii. Wręcz przeciwnie, ten proces od samego początku stanowił integralną część projektu. Miał być świadomym rytuałem. Codziennym aktem zmagania się z niemożliwym. Zdobywaniem własnego szczytu. W artykule Mojżesz Michała Anioła Freud dochodzi do wniosku, że doświadczeniem przekazywanym przez sztukę jest przezwyciężanie gniewu, pogardy i rozpaczy. I to chyba właśnie to, ta gigantyczna chęć przezwyciężenia gniewu i rozpaczy po ojcu, skłoniła mnie do podjęcia się realizacji tej pracy. W moim odczuciu naj- większą wartością płynącą z tego dwuletniego procesu tworzenia, był, nie docelowy efekt w postaci monumentalnego „dzieła”, a czas, który zyskałam na obcowanie z tym tematem. Czas, którego przez 16 lat nie odważyłam się, lub nie chciałam mojemu ojcu oddać. Czas, który poświęciłam na proces oczyszczenia, realny zapis walki z bólem i twórczy rejestr emocji. Kazimierz Malewicz mówił, że Czarny kwadrat to naga ikona, pozbawiona ram kontekstu, oddziałująca na widza poprzez wrażenie emocjonalne, a nie estetyczne. W moich „czarnych kwadratach” tkwią emocje, którymi nigdy dotąd nie po- trafiłam się dzielić. Sukcesywne, mozolne wydobywanie równomiernej struktury, czyli proces budowana czarnej odbitki, to powrót do zdarzenia, z którym nigdy nie byłam w stanie się pogodzić. Uzyskana po tym procesie, nieprzepuszczająca nic na zewnątrz, stworzona z milionów nacięć aksamitna czerń grafiki, to także symbol postawy jaką przyjęłam po stracie ojca, symbol mojego milczenia i wyparcia w tym zakresie. Przez długi czas zastanawiałam się, czy kilkumiesięczne doprowadzanie blachy do pełnej czerni, a następnie wykonanie z tego procesu odbitki nie powinno stanowić zakończenia projektu. Czułam jednak, że poprzestając tylko na tym jednym etapie zostawiłabym swój temat na poziomie traumy co oznaczałoby, że wciąż jestem dokładnie w tym samym miejscu, w którym byłam 16  lat temu. Chcąc tę ciężką materię pokonać, zadecydowałam by projekt rozszerzyć o dwa kolejne etapy. Postanowiłam by z wielkiej płaszczyzny czerni wydobyć bardzo konkrety obraz, a następnie rozświetlając go centymetr po centymetrze doprowadzić do jego zaniku. Tym samym pozwolić na to, by tragiczne, dominujące wspomnienie mojego ojca mogło wreszcie odejść na rzecz miliona wcześniejszych, cudownych wspomnień. Projekt nie został jeszcze w pełni zakończony. Praca nad ostatnim etapem odbywać się będzie do momentu zatarcia stworzonego wcześniej obrazu. Od samego początku traktowałam realizację tego projekt jako akt stawiania pewnego rodzaju pomnika. Wielki arkusz blachy miedzianej, z którym mierzyłam się każdego dnia stał się dla mnie czymś zdecydowanie ważniejszym niż tylko matrycą. Odbierałam go jako kompletny obiekt, jakoś metodycznie kumulujący moje emocje. Aby unaocznić choć trochę czas, który został włożony w jego przy- gotowanie, dodam, że pod sam koniec pracy nad obrazem, kiedy etap 2 wyglądał na niemalże skończony, zdążyłam przesłuchać siedmiu tomów Marcela Prousta W Poszukiwaniu Straconego Czasu. Książka liczy sobie 3880 stron odpowiadają- cym 149 godzinom i 49 minutom słuchania. Finalnie, realizacja składać się będzie z odbitek, odzwierciedlających zachodzące na matrycy zmiany, symbolicznie nawiązujące do dokonywanych przemian w sferze psychicznej: Czarna odbitka – proces przywoływania Odbitka z obrazem – proces mierzenia się Odbitka z zatartym obrazem – proces uwolnienia.